معمولاً در ساخت هر ساعت تعدادی سنگ قیمتی به کار می‌رود. هر چه تعداد این سنگها بیشتر باشد، ساعت بهتر و بیشتر کار می‌کند. آیا می‌دانید چرا برای ساختن ساعت از سنگهای قیمتی استفاده می‌شود؟
ساعت خوب ساعتی است که وقتِ دقیق را نشان بدهد و عقب و جلو نرود. اگر ساعتی را باز کنید، متوجّه می‌شوید که مکانیزم داخلی آن بسیار پیچیده است. داخل ساعت تعداد زیادی اجزای مختلف ریز و درشت وجود دارد.
هر ساعت تقریباً از 211 قطعه تشکیل شده است. یکی از این قطعات، چرخ کوچکی است که همواره در حال حرکت است. کنار این چرخ، فنر باریکی قرار دارد که اگر کوک شود، ساعت شروع به کار کردن می‌کند. کوک کردن فنر باعث ذخیره شدن مقداری انرژی در آن می‌شود.
ساعت با استفاده از این انرژی کار می‌کند. علاوه بر این چرخ کوچک، چرخهای متعدد دیگری هم در ساعت وجود دارد که مرتّب در حال چرخیدن‌اند. این چرخها عقربه‌های ساعت‌شمار، دقیقه‌شمار و ثانیه‌شمار را حرکت می‌دهند. محور هر یک از این چرخها روی یک نقطه اتکا قرار گرفته است. وقتی چرخها شروع به چرخیدن می‌کنند، بین محور آنها و نقطه اتکا، اصطکاک به وجود می‌آید. این اصطکاک به مرور زمان محورها و نقاط اتکا را فرسوده می‌کند؛ در نتیجه ساعت دیگر وقت دقیق را نشان نمی‌دهد و سرانجام از کار می‌افتد.
برای اینکه چنین حالتی پیش نیاید، در نقاط اتکا، قطعه‌های بسیار کوچکی از یک مادّه بسیار سخت و صاف کار گذاشته می‌شود. این قطعات ریز همان سنگهای قیمتی‌اند. عموماً برای این کار از یاقوت استفاده می‌شود. یاقوت نوعی سنگ قیمتی است که سختی آن اندکی کمتر از الماس است.
به این ترتیب وقتی محور چرخهای ساعت بر روی این سنگها قرار می‌گیرد، اصطکاک کمتری به وجود می‌آید. از آنجا که این سنگها بسیار سخت‌اند، به راحتی فرسوده نمی‌شوند و ساعت کارایی خود را از دست نمی‌دهد. بنابراین از سنگهای قیمتی برای طولانی‌تر کردن عمر ساعت استفاده می‌شود.
منبع:چرا،چطور،چگونه؟(جلد1)
سونیتا گوپتا، نینا آگراوال
پریسا همایون روز، پریچهر همایون روز
