اکثر مردم فکر می‌کنند گرد و غبار برای انسان مضّر است. امّا این یک جنبه قضیه است؛ چرا که وجود گرد و غبار از برخی جهات بسیار مفید است. بیایید قبل از پرداختن به فواید گرد و غبار، نخست با نحوه پیدایش آن آشنا شویم.
هر مادّه جامدی از ذرّات بسیار زیر تشکیل شده است. این ذرّات ریز پس از پراکنده شدن به گرد و غبار تبدیل می‌شوند. به عنوان مثال، وقتی یک تکّه آجر یا سنگ کاملاً خرد می‌شود، گرد و خاک به وجود می‌آید. راههای مختلفی برای پیدایش گرد و غبار وجود دارد. خرد شدن یک جسم جامد باعث به وجود آمدن گرد و غبار می‌شود. دود ناشی از سوختن زغال سنگ، چوب، نفت و غیره نیز گرد و غبار ایجاد می‌کند. املاح دریاها، خاکستر آتشفشانها، گیاهان و حتّی جانوران مرده نیز باعث ایجاد ذرّات ریز می‌شوند. از ترکیب این ذرّات با هوا، گرد و غبار به وجود می‌آید. هوا ذرّات ریز گرد و غبار را از جایی به جای دیگر می‌برد. اجزای تشکیل‌دهنده پوسته زمین نیز به شکل گرد و غبار در هوا پراکنده‌اند.
مهمترین فایده گرد و غبار این است که به کمک آن باران ایجاد می‌شود. بخار آب موجود در ابرها در اطراف ذرّات ریز گرد و غبار متراکم می‌شود و قطرات آب به وجود می‌آید. سپس این قطرات به شکل باران بر زمین می‌بارند. نبودن گرد و غبار می‌تواند موجب تأخیر در بارش باران شود. برای تشکیل مه نیز همانند باران، وجود ذرّات گرد و غبار لازم است.
گرد و غبار موجود در هوا، نور خورشید را در جهات مختلف پخش می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود که حتّی یکی دو ساعت پس از غروب نیز هوا کاملاً تیره و تاریک نشود. رنگ قرمزی که به هنگام طلوع و غروب خورشید در آسمان ظاهر می‌شود، به دلیل وجود گرد و غبار و بخار آب موجود در هواست. گرد و غبار همچنین باعث به وجود آمدن پرتوهای زیبایی پس از غروب خورشید می‌شود. بنابراین می‌بینید که وجود گرد و غبار ـ که برخی آن را کاملاً مضر می‌دانند ـ از برخی جهات بسیار مفید است.
منبع:چرا،چطور،چگونه؟(جلد1)
سونیتا گوپتا، نینا آگراوال
پریسا همایون روز، پریچهر همایون روز
